Zatrzymaj oporność – zadbaj o zdrowie!
To tegoroczne hasło Światowego Tygodnia Wiedzy o Antybiotykach. Z tej okazji w naszej
szkole zostało zorganizowane stoisko informacyjno-edukacyjne z pomocą materiałów
informacyjno- edukacyjnych przygotowanych przez Powiatową Stację Sanitarno-
Epidemiologiczną w Tarnowie. Dzięki przeprowadzonej kampanii możemy się dowiedzieć:
– czym jest antybiotykoodporność i jak jej zapobiegać,
– poznamy zasady mądrego stosowania antybiotyków,
– Otrzymamy ciekawe materiały edukacyjne.
Antybiotyki to naturalne i wtórne produkty metabolizmu mikroorganizmów.
Antybiotyki stosuje się podczas leczenia wszelkich zakażeń bakteryjnych.
Etymologia słowa antybiotyk wywodzi się od dwóch łacińskich słów i odnosi się do ich
zabójczego charakteru działania. Słowo antybiotyk składa się z dwóch części “anti” czyli
przeciw oraz “bios” czyli życie.
Antybiotyki są uznawane za jedno z największych odkryć w medycynie XX wieku.
Wprowadzenie leków przeciwbakteryjnych doprowadziło do znaczącego spadku
chorobowości i śmiertelności z powodu zakażeń i chorób zakaźnych. Niestety, powszechne
nadużywanie i nieodpowiedzialne stosowanie antybiotyków prowadzi w ostatnich latach do
ograniczenia ich skuteczności w leczeniu chorób wywoływanych przez bakterie.
Przeziębienie, grypa, czy COVID-19 to choroby wirusowe – nie da się wyleczyć ich
antybiotykami. Zbyt częste, nieuzasadnione i samodzielne stosowanie antybiotykoterapii
powoduje, że bakterie stają się odporne na leczenie.
Antybiotykoodporność jest zagrożeniem dla zdrowia każdego z nas. Światowa Organizacja
Zdrowia (WHO) uznała oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe za jeden z 10
największych globalnych zagrożeń zdrowia publicznego, przed którymi stoi ludzkość.
Szacuje się, że w całej Unii Europejskiej zakażenia bakteriami odpornymi na antybiotyki co
roku powodują 25 000 zgonów.
Jeśli antybiotyk nie zabija albo nie hamuje namnażania się bakterii, to oznacza, że dany
szczep jest oporny. Odporność może być naturalna lub nabyta.
Przyczyną nabywania odporności jest między innymi nadużywanie antybiotyków oraz
chemioterapeutyków, jak również ich niewłaściwe stosowanie. Nadmierne i/lub
niewłaściwe stosowanie antybiotyków w medycynie, weterynarii, a także w wielu krajach w
hodowli zwierząt to główne czynniki odpowiadające za wzrost antybiotykoodporności.
Przyczynia się do tego nieracjonalne przepisywanie antybiotyków w niewłaściwych
odstępach czasu, zbyt krótko i niezgodnie z zaleceniami lekarza. W wyniku lekooporności
antybiotyki i inne leki przeciwdrobnoustrojowe stają się nieskuteczne, a infekcje stają się
coraz trudniejsze lub nawet niemożliwe do wyleczenia. Antybiotykoodporność jest
zagrożeniem dla zdrowia i życia nas wszystkich. Skuteczność antybiotyków, a wiec
możliwość leczenia zakażeń i chorób bakteryjnych zależy od rozsądnego ich stosowania.
Podstawowe zasady racjonalnej antybiotykoterapii:
Stosuj tylko antybiotyki przepisane przez lekarza – nie naciskaj na ich przepisanie,
Nie używaj samodzielnie antybiotyku, który pozostał Ci w apteczce po poprzedniej
kuracji,
Zażywaj lek zgodnie z zaleceniami lekarza, w określonej dawce i o określonych
porach,
Nie przerywaj terapii, nawet jeśli poczujesz się lepiej,
Pamiętaj, że antybiotyki nie leczą infekcji wirusowych, tj. grypa czy zakażenie SARS-
CoV-2.
Monika Trela, nauczyciel biologii i chemii
