Pandemia koronawirusa Covid-19 i związane z nią ograniczenie kontaktów interpersonalnych, może być przyczyną pogorszenia się stanu zdrowia psychicznego zarówno u dzieci, młodzieży jak i u dorosłych. Może to prowadzić do choroby zwanej depresją.
Objawy depresji u młodzieży to:
- wyraźne obniżenie nastroju, apatia, niechęć do aktywności, które wcześniej sprawiały radość,
- drażliwość, impulsywność, pobudzenie psychoruchowe,
- płaczliwość, skłonność do wpadania w złość lub rozpacz, wrogość wobec otoczenia,
- wycofanie się z relacji z rówieśnikami i rodziną, brak energii, bezczynność,
- pogorszenie zdolności intelektualnych, problemy z koncentracją, pamięcią, gorsze stopnie w szkole,
- zmiana apetytu – jego brak, chudnięcie lub przeciwnie – objadanie się,
- zbyt mało lub zbyt dużo snu, nocna aktywność – niechęć do wstawania rano,
- skargi na nudę, poczucie że wszystko jest „złe”,
- zaniechanie dbałości o wygląd,
- obniżona samoocena, poczucie bycia gorszym, niż rówieśnicy, nieadekwatne obwinianie się,
- ucieczka w używki: alkohol, papierosy, narkotyki,
- zamknięcie w rzeczywistości wirtualnej np. media społecznościowe, gry komputerowe.
- uczucie lęku, niepokoju, napięcia wewnętrznego, stwierdzenia typu: „sam nie wiem, czego się boję”.
- bunt wobec rodziców, nauczycieli, zachowania agresywnie, a czasem nawet autoagresywne (np. samookaleczenia).
- w ciężkich przypadkach depresji mogą wystąpić objawy psychotyczne: omamy, najczęściej słuchowe, lub urojenia.
Spośród powyższych objawów depresji, najważniejszym kryterium diagnostycznym jest pogorszenie nastroju występujące powyżej dwóch tygodni i nie ustępujące. Stan depresyjny występuje w przypadku wystąpienia łącznie większej liczby symptomów, które stanowią kompletny zespół chorobowy. Nie należy więc koncentrować się na pojedynczych zachowaniach i postawach, lecz spróbować spojrzeć na dziecko „całościowo”. Często objawy zaburzeń depresyjnych u młodzieży ujawniają się w wyniku działania czynnika środowiskowego, np. konfliktu w rodzinie czy niepowodzenia szkolnego. U młodzieży przy depresji, dość często występują uporczywe dolegliwości somatyczne. Najczęściej są to: bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki, bóle głowy, kołatania serca, częste zasłabnięcia lub omdlenia, moczenie nocne.
Niechęć do podejmowania codziennych obowiązków, lub zupełne ich zaniechanie może świadczyć nie o lenistwie — jak może sądzić wielu rodziców — ale o rozwijającej się depresji!
Jeśli większość z powyższych objawów trwa dłużej niż dwa tygodnie, należy zwrócić się do specjalisty: w lekkiej postaci przebiegu choroby może wystarczyć pomoc psychologa lub psychoterapeuty, w ciężkich przypadkach należy zwrócić się o pomoc do psychiatry. Depresji nie rozpoznaje się u osób, które mają przez kilka dni gorszy nastrój, są smutne czy złe. Lęk, rozdrażnienie są naturalnymi emocjami. Kiedy więc miną okoliczności, które je wywołały – emocje powinny wrócić do normy.
Każdy ma prawo prosić o pomoc!
Można ją znaleźć m.in.:
- Powiatowa Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Tarnowie – Filia w Tuchowie ul. Wróblewskiego 1, tel.: (014) 6526494
- Psycholog dla dzieci i dorosłych – Urząd Gminy Ciężkowice – zapisy w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej tel. 14 62 85 839
- Antydepresyjny Telefon Zaufania (22) 484 88 01. …
- Antydepresyjny telefon forum działa w każdą środę i czwartek w godzinach 17.00-19.00: (22) 594 91 00
- Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży: 116 111
- Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka: 800 12 12 12
- Można też zadzwonić pod numer alarmowy 112.
- Telefon dla Rodziców i Nauczycieli 800 100 100.
Sabina Cygnar, pedagog szkolny